περί τίτλων

[stefanos_k]

Με αίτιο την συζήτηση με πολλούς φίλους σχετικά με την επιμονή μου να βάζω τίτλους στις φωτογραφίες μου, και αφορμή την προτροπή του Φοίβου

Στέφανε θέλω να πω και κάτι άλλο εδώ και καιρό για τις φωτογραφίες σου (δεν το έλεγα μη σε στεναχωρήσω αλλά τελικά θεωρώ ότι είναι σημαντικό - μη με μισήσεις εεε?):
Με ενοχλούν οι τίτλοι σου.
Μου στερούν την ελευθερία ανάγνωσης που χρειάζομαι. Μου στενεύουν την προπτική και μου επιβάλλουν μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, σαν να δημιουργήθηκε πρώτα ο τίτλος και μετά η φωτογραφία ή σαν ο τίτλος να είναι πιο σημαντικός από τη φωτογραφία...
Ουφ.. το είπα!
Δεν ξέρω έτσι το νοιώθω... κι είναι κρίμα, γιατί έχεις κάποιες πραγματικά δυνατές φωτογραφίες που στέκονται μια χαρά κι ο τίτλος απλά τις προσγειώνει απότομα.

ξεκινάω αυτό το thread, μήπως και καταλάβω κάποια πράγματα.

Βάζοντας τίτλο στην φώτο μου, το μόνο που προσπαθώ είναι να δώσω στον θεατή να καταλάβει τι έχω δει εγώ
και δεν μπορώ να καταλάβω γιατί, σε όσους δεν αρέσει ο τίτλος, δεν μπορούν απλά να τον αγνοήσουν.

θα ήθελα πολύ να ακούσω την γνώμη σας επί του θέματος

[Dimitri]

Θα συμφωνήσω με τον Φοίβο στο ότι ο τίτλος αφαιρεί λίγο από την μαγεία και σε καθοδηγεί στην σκέψη σου αν και σε γενικές γραμμές δεν με ενοχλεί ο τίτλος σε μια φωτογραφία.

ΟΜΩΣ όταν βλέπω τίτλο τον θεωρώ κομμάτι του έργου και η όποια σκέψη και κρίση κάνω είναι με βάση το σύνολο και όχι το μέρος του έργου. Δεν μπορώ να τον αγνοήσω. Ο ίδιος ο φωτογράφος μου έδωσε τον τίτλο και μου είπε τι βλέπει. εγώ μπορεί να βλέπω κάτι άλλο (άλλωστε δεν μιλάμε για καταγραφική φωτογραφία). Πως λοιπόν θα κοιτάξω την φωτογραφία και θα μπώ στον κόσμο της όταν ήδη μου έχεις πεί ποιός είναι αυτός ο κόσμος. Αν εγώ έβλεπα κάτι διαφορετικό? Που θα προχωρήσω, στον δικό σου ή στον δικό μου κόσμο. 'Η μάλλον να το πω διαφορετικά. Μπορώ εγώ να έχω τα ίδια συναισθήματα που είχες εσύ όταν καδράριζες? Ίσως ναι, οπότε ο τίτλος δεν με ενοχλεί για΄τι ήδη ενισχύει κάτι, αλλά μπορεί και όχι, και τότε ο τίτλος με στριμώχνει στην γωνία και με βραχυκυκλώνει.

Τώρα από καθαρά λειτουργική πλευρά, ένας τίτλος πολλές φορές χρειάζεται, αν είναι για γκαλερί/πώληση ή κάτι σχετικό. (σκέψου να πρέπει να πείς η φωτογραφία με το χωριό και το νεκροταφείο και το φεγγάρι πάνω στον ουρανό ή απλά να πείς Moonrise-Hernandez)

[thodoris]

Και εμένα οι τίτλοι σε μια φωτογραφία με αποπροσανατολίζουν και πολλές φορές με κάνουν να μην κάθομαι να την δω καθόλου.Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί θα πρέπει να δώσει κάποιος τίτλους σε φωτογραφίες και δεν αφήνει την φωτογραφία του να "δώσει" από μόνη της τον όποιο τίτλο θέλει να δει ο καθένας που κάθετε απέναντι της και προσπαθεί να την διαβάσει.

[ozzy]

Προσωπικά δεν με ενοχλούν οι τίτλοι στις φωτό (μιλάμε πάντα για internet-ικές gallery) συγκλίνοντας στην άποψη του Dimitri, όπως διατυπώθηκε παραπάνω.

Όμως με ενοχλούν και φορές-φορές με αποτρέπουν τίτλοι - "σιδηρόδρομοι" του στυλ: "Τρια πουλάκια κάθονταν στου Διάκου το τσαρούχι, το ένα τηράει την ανατολή ... " κλπ, κλπ.
Χωρίς βεβαία το παραπάνω να αποτελεί θέσφατο για μένα, έχω σταθεί κατά καιρούς σε υπέροχες φωτογραφίες με τίτλους - "σιδηρόδρομους" και μέσα στο όποιο σχόλιό μου υπήρχε και το: "γιατί βάζεις τίτλους?"

Αν έχεις την ικανότητα να παράξεις να δημιουργήσεις μια καλή φωτογραφία, θα της βρεις και ένα καλό μονολεκτικό ή έστω δυο λέξεων τίτλο, να την "στολίσεις".

Με μέτρο ...

[fivos]

Περιέγραψα -γενικότερα- γιατί με ενοχλούν οι τίτλοι, στο απόσπασμα που παρέθεσε ο Στέφανος.

Τώρα στο ερώτημα "γιατί δεν μπορώ να αγνοήσω τον τίλο", να σου δώσω Στέφανε ένα παράδειγμα.
Ξέροντας ότι οι φωτογραφίες σου είναι στο flickr έψαξα να βρω κάποιον άλλο δικό μας φωτογράφο που να βάζει φωτογραφίες εκεί για να είναι η σύγκριση ισοδύναμη και το μάτι μου έπεσε στο κατάλληλο θύμα τυχαία στον Nikant

Παίρνω λοιπόν την πρώτη φωτογραφία που είδα στην τελευταία σελίδα του thread του Νίκου, αυτήν εδώ:




Τι κάνει λοιπόν ο παμπόνηρος (ή μπορεί και τεμπέλης) Κανταράκιας?
Βάζει ως τίτλο φωτογραφίας "Scan-0008_600x" κάτι δηλ. τόσο ουδέτερο και άσχετο από τη φωτογραφία που το αγνοώ επιδεικτικά και προχωράω παρακάτω στην οθόνη μου να δω την ουσία της φωτογραφίας.

Θα μπορούσε να έχει βάλει και (γράφω ότι μου κατέβει - δεν ξέρω που τραβήχτηκε η φωτογραφία) "Παρίσι 05.2010" ή "Νεκροταφείο - 01" 'η "Εθνικός Κήπος, 2009" τίτλοι που δεν είναι τόσο α-σήμαντοι όσο αυτός που έχει χρησιμοποιήσει αλλά εξακολουθούν να είναι σχετικά ουδέτεροι ως προς την ανάγνωση. Το αποτέλεσμα θα ήταν σχεδόν το ίδιο: Δε θα με ενοχλούσαν γιατί οι τίτλοι αυτοί δεν προσπαθούν να ερμηνεύσουν την φωτογραφία, κάνουν μόνο μια "ήσυχη" τοποθέτησή της στο χώρο και τον χρόνο.

Πάω τώρα Στέφανε στο δικό σου θέμα και παίρνω επίσης τυχαία την πρώτη φωτογραφία της τελευταίας σελίδας, δηλ. την ακόλουθη:



Και βλέπω τον τίτλο: "ενόχληση - bother"
(να ξαναπώ ότι την διάλεξα πραγματικά τυχαία εεε? )
Ο τίτλος είναι πάνω-πάνω (δεν είναι λεζάντα, είναι τίτλος) και αναγκαστικά το μάτι πέφτει πρώτα σ' αυτόν - συνήθως διαβάζουμε από πάνω προς τα κάτω.
Ο αυθορμητισμός της ματιάς μου, η εντύπωση που θα κατέγραφε το μάτι μου στα 3 πρώτα δευτερόλεπτα ανάγνωσης της φωτογραφίας έχει ήδη καταστραφεί!
Η επόμενη αυτόματη κίνηση, είναι αντί να δω τη φωτογραφία ως ένα "όλον" (όπως έχω συνηθίσει να βλέπω) να αρχίσω να ψάχνω που στο καλό βρίσκεται η "ενόχληση" κι αυτό είναι που τελικά με ενοχλεί και με περιορίζει.

Αν η "ενόχληση" ήταν στη λεζάντα με τα μικρά γράμματα απο κάτω, μπορεί πάλι να μη συμφωνούσα με το να δίνεται μια μονόδρομη ερμηνεία αλλά τουλάχιστον θα μπορούσα να την αγνοήσω και να "διαβάσω" πρώτα τη φωτογραφία.

= = = = = = = = = = = = = = = = = = = = =
Τώρα, γενικότερα μιλώντας κι έχοντας μια εμμονή με τις λέξεις, την γλώσσα, τους περιορισμούς της, την αλήθεια και την ψευτιά της, θα έλεγα το εξής.
Πιστεύω πως η φυσική γλώσσα, σαν ένα εργαλείο δημιουργημένο για να περιγράψει τον τρισδιάστατο υλικό κόσμο και την ψυχολογική γραμμική διάσταση του χρόνου, μπορεί να είναι κατ' αρχήν κατάλληλη για ακριβείς εξωτερικές περιγραφές ή για ποσοτικές εμπορικές συμφωνίες αλλά έχει εγγενείς περιορισμούς.
Όσο απομακρυνόμαστε από την αρχική πραγματιστική της χρήση και προσπαθούμε να περιγράψουμε αφηρημένες ιδέες ή ακόμη περισσότερο όταν χρησιμοποιούμε τη γλώσσα σε κάποια μορφή τέχνης, τότε όσο πιο ακριβείς και συγκεκριμένους όρους χρησιμοποιούμε τόσο πιο άχρηστη και παραπλανητική γίνεται.
Με έναν παράδοξο τρόπο, όσο πιο πολλά πούμε κι όσο πιο μονοσήμαντα επιλέξουμε να μιλήσουμε, τόσο πιο πολλά ψέματα λέμε.

Γιατί για μένα η μαγεία της τέχνης βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στην ευρύτητα της ερμηνείας της, σ' αυτή την προσπάθεια που κάνουν οι ποιητές να μας αγγίξουν με το υλικό που βρίσκεται ανάμεσα στις γραμμές ή σε μια παράλογη μεταφορά ή στο ταξίδι ανάμεσα σε δυο εικόνες που μας περιγράφουν.
Είναι αυτό που περιγράφει ο Ρολάν Μπάρτ μιλώντας για τη λογοτεχνική γλώσσα (με δικά μου λόγια - όσο το θυμάμαι, ελπίζω να μη το σκοτώσω): "...κι επειδή δεν μπορούμε να βγούμε εκτός [γλώσσας], αποφασίζουμε να παίξουμε ένα παιχνίδι στη γλώσσα, χρησιμοποιώντας την ίδια τη γλώσσα. Κι αυτό το παιχνίδι το ονομάζουμε λογοτεχνία"

Ειδικά στην ποίηση, λατρεύω το παιχνίδι της εναλλαγής φαινομενικά ασύνδετων και κάποιες φορές παράλογα αντιφατικών εικόνων, που όμως καταφέρνουν σ' εκείνο τον απειροελάχιστο χρόνο που σβήνει η μια και αρχίζει ν' ανατέλει λέξη προς λέξη η επόμενη(*), να μας πλημυρίσουν με μια συγκίνηση που ζει πέρα από οποιαδήποτε συγκεκριμένη λέξη ή συγκεκριμένη εικόνα. Είναι μια συγκίνηση βαθιά, βιωματική που δεν έχει όνομα ούτε μπορεί να φωτογραφηθεί.

Εμείς (ως φωτογράφοι) δεν έχουμε την πολυτέλεια την ποίησης: Συνήθως έχουμε μία και μόνο εικόνα.
Δεν είναι κρίμα αντί να την αφήσουμε να αιωρηθεί ανάμεσα στους θεατές, να την αλυσοδένουμε με βαριές μονοσήμαντες λέξεις?



(*) Συγχωρείστε μου τις "ποιητικές" παρεκτροπές... είναι επειδή εξακολουθώ να πιστεύω πως "ανάμεσα στις γραμμές" ζει μια ασαφής αλλά σημαντική αλήθεια

[stefanos_k]

καλά τα λέτε,
αλλά με αυτή την λογική κανένα έργο τέχνης δεν θα έπρεπε να έχει τίτλο
ούτε καν τα ποιήματα

θα βλέπαμε δηλ (πχ) την guernica σαν . . . τι;


(όχι δεν συγκρίνω το έργο μου με του Πικάσο,
αυτό μου ήρθε στο μυαλό, αυτό έδωσα για παράδειγμα)

[thodoris]

μα αυτό είναι το όνομα της πόλης,δεν είναι ένας τίτλος που χαρακτηρίζει το έργο(άσχετα αν σήμερα είναι πιο γνωστή η guernica του Πικάσο από την πόλη guernica στην χώρα των Βάσκων....) Είναι άλλο πράμα και τα είπε πολύ καλύτερα από εμένα ο Φοίβος λίγο πιο πάνω.

[ozzy]

...

(όχι δεν συγκρίνω το έργο μου με του Πικάσο,

Aυτό δα έλειπε!

Πέρα από την πλάκα, και για να προσθέσω κάτι στο προηγούμενο μήνυμά μου, διευκρινίζω ότι το να βάζει κανείς τίτλους σε internet-ικές gallery καταστρέφει τη δουλειά του εν τη γενέσει της!

Ενα καλό παράδειγμα internet-ικής gallery είναι (η φρέσκια) του thodoris
(καλορίζικη και από εδώ)

Άλλο πράμα όμως το flickr. Eκεί καλώς ή κακώς θα σε δουν "όλες οι φυλές του Ισραήλ" με διαφορετικές κουλτούρες, φωτογραφικές προσεγγίσεις, "τοπιάκηδες", "photoshop-άκηδες", "macro-ζουζουνάκηδες", καλλιτέχνες και artistic καλλιτέχνες. Με κάποιον τρόπο θες να τραβήξεις τη ματιά τους.
(ο κλασσικός είναι τα tags)

Τι θα κάνει ο (πελαγωμένος μέσα στη σύγχρονη φωτογραφική Βαβέλ) Στέφανος? Μα απλά βάζει ένα μονολεκτικό τίτλο στα Ελληνικά και στα Αγγλικά.

Τι θέλω να πω: Η συγκεκριμένη φωτό, εμένα (του σύγχρονου Έλληνα) κάτι μου λέει, έστω και σαν δρόμου ή ρεπορτάζ. Ο (πχ) Ιάπωνας θέλει τίτλο (τουλάχιστον) για να μπει στο νόημα τού "γιατί αυτή η απαξιωτική χειρονομία του παπά?"
(και ίσως και να μην καταλάβει ότι πρόκειται για παπά ...)

Λέω εγώ τώρα έτσι?

[Νίκος Κανταράκιας]

λοιπόν στη διεστραμμένη λογική μου (και αφού θυμήθηκα το παλιό ανέκδοτο με τα πουλιά και τα ονόματα - στο γιατί οι φωτογραφίες πρέπει να έχουν όνομα..) η φράση της Diane Arbus "A photograph is a secret about a secret. The more it tells you the less you know." κολλάει σε αυτή την κουβέντα..

μας νοιάζει το περιεχόμενο που βρίσκεται μέσα στις τέσσερις γωνίες.. μας νοιάζει το που μπορεί να μας ταξιδέψει.. και στην τελική μας νοιάζει το τι βλέπουμε εμείς και όχι ο φωτογράφος (που θέλει να μας το υπαγορεύσει με έναν τίτλο).. η φωτογραφία είναι φαίνεται εγωιστική.. είτε όταν την βγάζεις, είτε όταν την βλέπεις..

προσωπικά χαίρομαι περισσότερο όταν για κάποια φωτογραφία μου, μου λένε κάτι που δεν το είχα σκεφτεί.. ή δε μου λένε κάτι που σκέφτομαι εγώ αλλά όχι ο εκάστοτε θεατής και είναι το μικρό προσωπικό μου μυστικό..

[Palierakis Stavros]

καμιά φόρα πίσω από μια λεζάντα μπορεί να κρύβεται η ανασφάλεια του φωτογράφου προσωπικά πιστεύω η φωτογραφία δεν χρειάζεται τίτλους και τα συναφή αν μπορεί να σταθεί μόνη της έχει καλώς