Φωτογραφία στον 21ο αι: τυπώνεται;

[digibill]

Ο λόγος που ξεκίνησα το θέμα για τις οικιακές εκτυπώσεις (το οποίο για μένα κατέληξε στην αγορά νέου φωτογραφικού εκτυπωτή) δεν είναι κάποια καταναλωτική μανία που με έπιασε, αλλά ένας προβληματισμός που αναζωπυρώθηκε έντονα μέσα μου τον τελευταίο καιρό. Για μεγάλο μέρος του προηγούμενου διαστήματος (που φωτογραφικά βρισκόμουν σε χειμερία νάρκη) έβλεπα τις λίγες (όχι πάνω από 5-6) τυπωμένες φωτογραφίες μου που έχω σε κάδρα και αισθανόμουν κάπως περίεργα: από τη μία ένιωθα μια γλυκιά χαρά που υπήρχαν αυτά τα όμορφα (για μένα) κομμάτια του εαυτού μου εκεί έξω, πάντα ορατά, ακόμη και χωρίς αναμμένη οθόνη (!) . Από την άλλη, με έπιανε μια νοσταλγία, ήθελα να ξαναπιάσω στα χέρια μου το χαρτί της τυπωμένης φωτογραφίας και να νιώσω την προσμονή του να δεις την εικόνα να σχηματίζεται σιγά - σιγά πάνω στο χαρτί, αυτή την αίσθηση του "να δω πώς φαίνεται τυπωμένο"...

Αυτές οι (παρ-) αισθήσεις με έβαλαν σε σε μια διαδικασία σκέψης πάνω στο ζήτημα της σχέσης της φωτογραφίας με την έντυπη μορφή της στην εποχή μας, της ψηφιακής ευκολίας και του άμεσου διαμοιρασμού. Έχει νόημα η εκτύπωση από τον ενθουσιώδη ερασιτέχνη σήμερα; Τι συστατικό της φωτογραφικής διαδικασίας αποτελεί η τελική εκτύπωση; Απαραίτητο; Προεραιτικό; Έχει νόημα; Γιατί να τυπώσει κανείς; Γιατί να μήν τυπώσει κανείς; Και άλλα τέτοια παρεμφερή...

Προφανώς (λόγω της τελικής αγοράς νέου εκτυπωτή) η απάντηση που έδωσα είναι θετική: ναι, το τύπωμα είναι απαραίτητο. Γιατί όμως;

Χωρίς να θέλω να ακουστώ απόλυτος, τείνω στο συμπέρασμα πως «πραγματική» φωτογραφία (με την έννοια του ολοκληρωμένου τεχνικά πνευματικού δημιουργήματος) είναι μόνον η τυπωμένη φωτογραφία. Προσέξτε εδώ ότι δεν αναφέρομαι στην καλλιτεχνική αξία αυτου του δημιουργήματος, δηλαδή δεν είναι η εκτύπωση που θα κάνει σημαντική μια φωτογραφία. Αυτό που θέλω να πω είναι πως η εκτύπωση είναι ένα απαραίτητο, άκρως αναγκαίο στάδιο της φωτογραφικής διαδικασίας, χωρίς το οποίο δεν μπορούμε να μιλάμε για «πνευματικό δημιούργημα». Κι αυτό διότι κάθε καλλιτεχνικό έργο, ως ανθρώπινο πνευματικό δημιούργημα, έχει (εξ ορισμού) ταυτόχρονα μια υλική και μια πνευματική διάσταση τις οποίες συγκεράζει. Ακόμη κι ένα ποίημα, από τις πιο αφαιρετικές μορφές έργου τέχνης, είναι αναγκαστικά γραμμένο πάνω σε ένα κομμάτι χαρτί. (*) (χωρίς να μιλήσουμε για άλλες τέχνες όπου η υλική διάσταση είναι καταφανώς αναγκαία, όπως η γλυπτική, η ζωγραφική, η αρχιτεκτονική κλπ).
Επιπλέον, η ίδια η φωτογραφική διαδικασία περιλαμβάνει συγκεκριμένα και διακριτά στάδια, τελευταίο εκ των οποίων είναι το τύπωμα. Το να παραλείπεται ένα από αυτά τα στάδια δε νομίζω πως είναι απλώς ανορθόδοξο, αλλά μας στερεί την πλήρη αίσθηση της δημιουργικότητας που απορρέει από τη διαδικασία.

Με το να μην τυπώνουμε λοιπόν τη φωτογραφία νομίζω πως, τελικά, και δεν κάνουμε «πραγματική»φωτογραφία, αλλά και δεν το απολαμβάνουμε όσο θα μπορούσαμε. Στο παρελθόν, όταν αντιμετώπιζα προβλήματα με την ψηφιακή εκτύπωση φωτογραφιών μου (πχ επειδή όταν τύπωνα σε φωτογραφεία έπαιρνα αποτελέσματα άλλα-αντί-άλλων ή όταν προβλήματα στη χρωματική διαχείριση του workflow μου μου έδιναν άσχετα αποτελέσματα στον οικιακό εκτυπωτή μου) πολλές φορές νοσταλγούσα την εποχή της αναλογικής φωτογραφίας, όπου η διαδικασία του τυπώματος στον σκοτεινό ήταν μεν επίπονη αλλά τουλάχιστον με στάνταρ αποτελέσματα, άσε που ήταν και ο μόνος τρόπος που είχες για να δεις τι τράβηξες, επομένως αναγκαζόσουν να τυπώσεις!

Πλέον σκοπεύω να εντάξω συστηματικά την εκτύπωση στο workflow μου. Δε με νοιάζει η βέλτιστη ποιότητα, αρκεί να παίρνω αξιοπρεπές α/μ και σχετικά πιστά χρώματα. Με νοιάζει όμως να κρατώ στα χέρια μου την φωτογραφία που επέλεξα, και να νιώθω ότι αυτό που κρατώ είναι κάτι που «έφτιαξα»από την αρχή ως το τέλος...

Ποιά η άποψή σας; Εσείς γιατί επιλέγετε να τυπώσετε ή να μην τυπώσετε;

(*) Εδώ ίσως χωράει κάποια συζήτηση, για το κατά πόσον πλέον είναι αναγκασμένη και η ποίηση να είναι γραμμένη «σε ένα κομμάτι χαρτί»: ένα ποίημα που κυκλοφορεί διαδικτυακά σε pdf χάνει την πνευματική του αξία; Ακόμη και χωρίς να εντάξω στο πεδίο του προβληματισμού μορφολογικά ζητήματα (υπάρχουν πχ "σχολές" που θεωρούν πως στο περιεχόμενο του ποιήματος εντάσσονται ακόμη και μορφολογικά στοιχεία όπως η μορφή των τυπογραφικών στοιχείων, η διάταξη στη σελίδα κλπ), νομίζω πως κι εκεί έχουν θέση αυτοί οι προβληματισμοί, για το κατά πόσον δηλαδή ένα λογοτεχνικό έργο στην εποχή της ψηφιακής, διαδικτυακής κυκλοφορίας, έχει την ανάγκη της έντυπης κυκλοφορίας. Άποψή μου είναι πως το έργο τέχνης αναγκαστικά έχει και μια υλική διάσταση - ειδάλλως δεν θα υπήρχαν πλέον βιβλιοπωλεία και βιβλιοθήκες...

[Ζήσης Καρδιανός (ziskar)]

Ωραίο θέμα και ενδιαφέρουσα δημοσκόπηση άνοιξες Bill

Προσυπογράφω όσα είπες και χαίρομαι πολύ που μοιραζόμαστε λίγο-πολύ τις ίδιες απόψεις για να μην ξαναγράφω τα ίδια

Θα παραθέσω μόνο την δική μου εμπειρία εν συντομία.
Η εκτύπωση των φωτογραφιών μου αποτελεί για μένα μια εξίσου ευχάριστη διαδικασία όσο και η λήψη και επίσης συμπληρωματική αυτής.
Παλιότερα πειραματιζόμουν περισσότερο με μεθόδους και χαρτιά, αλλά αφού κατέληξα στις επιλογές μου, δεν τις αλλάζω συχνά.
Τυπώνω τις περισσότερες φωτογραφίες μου από την πρώτη επιλογή σε 10χ15cm.
Στην συνέχεια, όταν σχηματοποιώ κάποιες ενότητες ή projects, τυπώνω σε 13χ18 και σε Α4.
Όσες ανταλλάσω, δωρίζω, πουλώ ή χρειάζομαι για καμιά έκθεση τις τυπώνω σε Α3+ 32χ48cm.
Δεν εμπιστεύομαι καθόλου τα labs για εκτυπώσεις (και έχω δοκιμάσει πολλά!)
Ανταλλάσω συχνά τυπώματα με ξένους φωτογράφους την δουλειά των οποίων εκτιμώ και θαυμάζω, αλλά τις περισσότερες φορές το αποτέλεσμα που παίρνω στα χέρια μου είναι απογοητευτικό. Οι περισσότεροι δεν τυπώνουν ούτε δείχνουν την απαραίτητη μέριμνα για την ποιότητα της εκτύπωσης.

Αν δεν δω τις φωτογραφίες τυπωμένες σε χαρτί δεν μπορώ να τις εκτιμήσω σωστά ή εν πάση περιπτώσει τις απολαμβάνω καλύτερα τυπωμένες.
Μου αρέσει το τύπωμα κάθες είδους. Εννοώ όχι μόνο φωτογραφικά τυπώματα αλλά και σε βιβλία (offset ή blurb) περιοδικά μικρής κυκλοφορίας (zines) κλπ. Γι' αυτό άλλωστε πειραματίζομαι συχνά. Δεν αντιμετωπίζω την έκδοση ενός βιβλίου ή περιοδικού με δέος ή φόβο, ούτε σαν μια επιλογή που δικαιούνται μόνο λίγοι, άξιοι ή απλά προνομιούχοι.

[digibill]

Παλιότερα πειραματιζόμουν περισσότερο με μεθόδους και χαρτιά

Θα με ενδιέφερε, όταν βρεις χρόνο, να γράψεις λίγα λόγια πάνω στους πειραματισμούς.. Κάποια τεχνική, κάποιο χαρτι για α/μ ή ότι άλλο θεωρείς ενδιαφέρον

Ανταλλάσω συχνά τυπώματα με ξένους φωτογράφους

Πολύ ενδιαφέρον αυτό!

Οι περισσότεροι δεν τυπώνουν ούτε δείχνουν την απαραίτητη μέριμνα για την ποιότητα της εκτύπωσης.

Το υποψιάζομαι γενικά αυτό, ότι πλέον η εκτύπωση δεν θεωρείται ως κάτι το ενσωματωμένο στην φύση της φωτογραφίας...

Μου αρέσει το τύπωμα κάθες είδους. Εννοώ όχι μόνο φωτογραφικά τυπώματα αλλά και σε βιβλία (offset ή blurb) περιοδικά μικρής κυκλοφορίας (zines) κλπ.

Δεδομένου του μεγέθους της βιβλιοθήκης σου και του ψαξίματος που γενικά έχεις ρίξει, θα ήταν ενδιαφέρον να παρουσιάσεις κάποιο φωτογραφικά μικροπεριοδικά ή κυκλοφορίες που θεωρείς ότι αξίζουν...

[Παύλος Παυλίδης]

Τυπωνω μονο οταν προκειται να εκθεσω ή να δωρισω καποια φωτογραφια μου. Δεν θεωρω απαραιτητο κομματι της φωτογραφικης διαδικασιας την εκτυπωση, αν και δεν αμφισβητω τα πλεονεκτηματα απο την θεαση ΣΩΣΤΑ εκτυπωμενων φωτογραφιων.

Το κοστος ομως ειναι απαγορευτικο και νομιζω οτι μπορω να την αναπληρωσω με την θεαση των φωτογραφιων στο σωστα καλιμπραρισμενο μονιτορ μου εστω και εαν χανει ελαφρα σε αποδοση. Η προσπαθεια σωστης εκτυπωσης στο σπιτι με μεταφερει 25-30 χρονια πισω στον σκοτεινο μου θαλαμο και στην παλη μου με την τεχνικη που προσπαθουσα να δαμασω... και που ηταν ενας απο τους βασικους λογους που απομακρυνθηκα απο την φωτογραφια σχεδον ολη την δεκαετια του 90 :-) Ενα καλο που εχει κανει η ψηφιακη τεχνολογια ειναι η αποδευσμευση μας απο την τεχνικη και η αφοσιωση μας στην ουσια που ειναι η ιδια η φωτογραφια...

[digibill]

Ενα καλο που εχει κανει η ψηφιακη τεχνολογια ειναι η αποδευσμευση μας απο την τεχνικη και η αφοσιωση μας στην ουσια που ειναι η ιδια η φωτογραφια...

Σ' αυτο συμφωνω γενικα Παυλο - καποτε ισως η φωτογραφια αντλουσε μεγαλυτερη καλλιτεχνικη αξια απο την τεχνικη της πλευρα, απ' οτι στην πραγματικοτητα χρειαζοταν...

Ομως, αναρωτιεμαι αν οντως στην πραξη μπορουμε να ισχυριστουμε οτι η ψηφιακη φωτογραφια εχει διευκολυνει τεχνικα τα πραγματα: color calibration, drivers, υποστηριξη σε επιπεδο λειτουργικου συστηματος, τεχνικες ψηφιακης επεξεργασιας (απο τις πιο απλες και αναγκαιες για να ειδωθει - διαμοιραστει σωστα η φωτογραφια -resizing, αναλυσεις, χρωματικοι χωροι, gammut κλπ- μεχρι πιο ψαγμενες -μετατροπες σε α/μ, επεξεργασια raw, διαχσιριση δυναμικου ευρους κλπ) κι ενα σωρο αλλες παραμετροι που, οσο και να το πεις, απαιτουν διαβασμα, κατανοηση και εφαρμογη.

Ακομη κι αν πλεον η φωτογραφια «απελευθερωθηκε» απο το αναλογικο της τεχνικο κομματι, παραμενει μια κατ' εξοχην τεχνικη διαδικασια που απαιτει εμβαθυνση σε τεχνικες. Μπορει να εχει γινει πιο «ξεκουραστη», αλλα αισθανομαι πως απλα μετατοπισε την τεχνικη απο ενα φασμα σε ενα αλλο. Μπορει πχ καποιος αναλφαβητος υπολογιστικα να κανει ψηφιακη φωτογραφια;

[emoji1]

[Παύλος Παυλίδης]

Μπορει πχ καποιος αναλφαβητος υπολογιστικα να κανει ψηφιακη φωτογραφια;

[emoji1]

Ινσταγκραμ! :-) Και ειναι μονο η αρχη!

[digibill]

Ινσταγκραμ! :-) Και ειναι μονο η αρχη!

Πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση, δεν το είχα σκεφτεί έτσι [emoji106]

Μιλάμε δηλαδή για τη 2η γεννιά ψηφιακής φωτογραφίας, η οποία είναι πλέον αποκομμένη ακόμη και από την παραδοσιακή τεχνικότητα (φωτογραφική μηχανή και παρελκόμενα). Δεν το έχω ψάξει αρκετά το θέμα, αλλά θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να δούμε (αν υπάρχει ακόμη) κάοιο αξιόλογο έργο φωτογράφου που έχει μπει κατευθείαν σε αυτού του είδους την φωτογραφία και την χρησιμοποιεί αποκλειστικά (διότι πολλοί είναι που ξεκίνησαν να φωτογραφίζουν με το κινητό τους, αλλά συνήθως ο ενθουσιασμός οδηγεί στην απόκτηση μηχανής )....

Σίγουρα έχουμε ακόμη πολλά να δούμε

Ωραία πάει η κουβεντούλα πάντως...

[Ερμής Κασάπης]

Μπορεί κάποτε, στο κοντινό ή στο πιο μακρινό μέλλον, να παρέχεται η δυνατότητα να τυπώνεται το είδωλο από τον αμφιβληστροειδή απευθείας σε μια επιφάνεια... Ακόμα ακόμα, μπορεί να γίνεται το ίδιο και με κάποιες επιλεγμένες εικόνες, κατευθείαν από τη μνήμη μας. Θα μπορούν ίσως να προβάλονται και τρισδιάστατα και να εκτυπώνονται με ενσωματωμένη δυνατότητα animation σε 3D εκτυπωτές...

Τα σημερινά τεχνολογικά εργαλεία και συσκευές που διαθέτουμε θα φαντάζουν ίσως σαν χονδροειδείς κατασκευές μπροστα σε εφαρμογές νανοτεχνολογίας που επίκεινται ήδη... Anyway

Τυπώνω σε μικρό οικιακό εκτυπωτή φωτογραφίες αναμνηστικές, ειδικά όταν μου το ζητάει η γιαγιά, ο νουνός, κάποιος άλλος φίλος ή συγγενής που πήγαμε μαζί μια εκδρομή... Μερικές φωτογραφίες που κάτι (μου) λένε παραπάνω και θάθελα να τις δω "στον τοίχο" για όσο καιρό αντέχουν, πάω σε ένα ατελιέ που σε ένα HP που τυπώνει σε ειδικό χαρτί δοκιμίων και τυπώνω με 4,5 - 6 ευρώ μια Α3 επιφάνεια, (είτε με μία είτε με όσες χωράνε από μικρότερα μεγέθη σε αυτή την επιφάνεια). Εκεί που απολαμβάνω, όμως, τις φωτογραφίες είναι στα βιβλία, τα οποία, δεν ξέρω γιατί, βρίσκω πως είναι το ιδεώδες μέσον για να δει κανείς ένα ολολκληρωμένο φωτογραφικό έργο. Γι' αυτό και βρίσκω εξαιρετικό υποκατάστατο αυτής της δυνατότητας, που έτσι κι αλλιώς δεν την έχει ο καθένας μας για ευνόητους λόγους, τη δυνατότητα που παρέχουν κάποιες ψηφιακές πλατφόρμες σαν το BLURB το ISUU (αν θυμάμαι καλά τα ονόματα τους).

[digibill]

Έχω τυπώσει μέχρι στιγμής πάνω από 100 φωτογραφίες στον νεοαποκτηθέντα Epson 1500, σε διάφορα μεγέθη - με την πλειοψηφία σε 10χ15, κάποιες λίγες σε Α5 και 1-2 Α4.
Πέρα από την απόλαυση του να βλέπω τις φωτογραφίες μου τυπωμένες, παρατηρώ μερικές σημαντικότατες διαφοροποιήσεις στο workflow μου και στην φωτογραφική μου ματιά. Κατ' αρχάς. πλέον το τύπωμα 10χ15 έχει γίνει στάνταρ τμήμα της διαδικασίας λήψης, και ειδικά της επιλογής. Όταν πεις ότι "αυτές πυο θα διαλέξω θα τις τυπώσω", ασυναίσθητα γίνεσαι πολύ αυστηρότερος κριτής σε σχέση πχ με το να τις ανέβαζες. Επιπλέον δε, όταν δω τυπωμένη τη φωτογραφία, μου είναι απείρως πιο εύκολο να την απορρίψω!! Έχω φωτογραφίες μου χρόνια σε έναν φάκελλο, που τις κοιτάω και τις ξανακοιτάω και δεν μπορώ να αποφασίσω αν είναι οριακά ναι ή οριακά όχι. Με το που τις τύπωσα ξεκαθάρισε η άποψή μου αμέσως! Επίσης, φωτογραφίες πυο στην οθόνη μου φαινόντουσαν πιο "ουάου", τυπωμένες και ειδωμένες μετά από κάποιες μέρες μου ήταν πολύ ευκολότερο να κατασταλλάξω σε ΟΧΙ (πατριωτικό )

Από την άλλη βέβαια, οι ελάχιστες φωτογραφίες που μου φαίνονται ακόμη αξιόλογες, τυπωμένες απογειώνονται. Αισθάνομαι πραγματικά περήφανος για αυτές τις λίγες φωτογραφίες. Μάλιστα, καθώς τις κοιτάω και τις ξανακοιτάζω (ξεφυλλίζοντάς τες, η Μίνα μου έχει απαγορεύσει να τις κορνιζάρω ) δομούνται μες στο μυαλό μου ενότητες - το "έργο" μου αρχίζει να αποκτά κάποαι συνοχή και να διαισθάνομαι δρόμους για το μέλλον... Μέχρι που ξέθαψα το σκάνερ και κάποια αρνητικά τα σκάναρα σε υψηλή ανάλυση (ώστε να μπορέσω να τα τυπώσω) για να πάρουν τη θέση τους μέσα σε σειρές που διαχρονικά με κινητοποιούσαν φωτογραφικά - αλλά που μέχρι να τις δω τυπωμένες δεν το είχα καταλάβει...

[digibill]

With the gargantuan array of print companies on the market today, even experienced photographers have difficulty deciding on the right one for the job. The choices can simply be overwhelming. [...] In part because of this frustration, most images today never make it into print form, remaining forever ensconced in monitors only to be viewed on the web. This is a tragedy, for viewing your images in print makes you a better photographer.

πηγή

Περιγράφει ακριβώς την εμπειρία μου! Ο βασικός λόγος που δεν τύπωνα (μέχρι τώρα) ήταν το χάος που αισθανόμουν γύρω από το ζήτημα... Κι όμως -όπως έγραψα και παραπάνω- το να βλέπω τις φωτογραφίες μου τυπωμένες έχει σημαντική επίδραση στον τρόπο που φωτογραφίζω πλέον....

Και, επιπλέον, αυτό που ανέφερα κι εγώ ως βασικό λόγο αγοράς οικιακού εκτυπωτή:

Simply put, if you are concerned about maintaining full control of the printing process from input to output, then producing your own inkjet prints is your best bet.